Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885–1939)

Witkacy rozpoczął swoją karierę twórczą jako malarz. Jednak malarstwo go rozczarowało. Uznał je za narzędzie rzemieślnicze i założył Firmę Portretową. Powstało około czterech i pół tysiąca portretów. Większość w czasie wojny spłonęła w Warszawie. Pomysł Firmy oraz jej regulamin zapowiadają konceptualizm. Kolejnym eksperymentem z obrazem była fotografia. W tym medium mógł Witkacy zobaczyć swoją odmienność i nieposkromienie. Jego cykle aranżowanych portretów to niewątpliwie zapowiedź performansu. Jednak malarstwo i fotografia nie są partnerami intelektu. Dlatego Witkacy sięgnął po słowo – i to od razu na trzech trudnych polach. Pisał rozprawy filozoficzne, powieści i sztuki teatralne. Odniósł w tej dziedzinie wiele sukcesów. Padł ofiarą historii. Zakleszczony pomiędzy wojskami niemieckimi a radzieckimi popełnił samobójstwo.

Na wystawie prezentujemy wydruki portretów. Obecnie tylko tak można prezentować te prace, ponieważ technika, w jakiej je wykonano, nie pozwala na bezpieczny transport. Reprodukcje są wymiarami zbliżone do oryginałów i zostały wykonane na papierze imitującym pastel. Fotografie Witkacego natomiast były oryginalnie odbijane stykowo z niedużych negatywów. Ponieważ przepisy konserwatorskie nie pozwalają na ich prezentowanie w świetle wystarczająco mocnym do zobaczenia detali, pokazywane są w dużych powiększeniach.