Architektura

Budynek Muzeum został zaprojektowany przez Claudio Nardi, który z typowo włoskim podejściem do architektury starał się nawiązać do zastanego kontekstu urbanistycznego, podkreślając kulturowy charakter miejsca.

Nowy obiekt miał przede wszystkim wkomponować się w otoczenie, nie stanowić wyróżniającego się i odstającego od reszty punktu w przestrzeni miasta. Aby uzyskać ten efekt, część nowego budynku została „zatopiona” w terenie, stając się niewidoczna. Charakterystyczny przemysłowy dach szedowy istniejących hal fabrycznych, który stał się wiodącym elementem wizualnym całości przedsięwzięcia, został przedłużony na konstrukcję nowego budynku, nadając w ten sposób architektoniczną jedność całemu kompleksowi oraz podkreślając ciągłość pomiędzy tym, co istniało tu wcześniej, a nowoczesnością.
3bec48bee1.png

Muzeum

Jest to budynek rozproszony, niemonolityczny, o którego istocie stanowi harmonijne współistnienie kilku elementów, takich jak: potrzeba dobrej widoczności, uzupełnianie się pod względem estetycznym i funkcjonalnym z istniejącymi budynkami (tak by nie kłócił się pod względem wysokości z zabudową, która istniała tu wcześniej, lecz prowadził z nią dialog). Takim dominującym elementem wspólnym jest właśnie dach szedowy.

Nowy budynek sytuuje się na dwóch poziomach: parter (wysokość 390 cm) i część podziemna (wysokość pomiędzy 450 a 600 cm), posiada strukturę i instalacje niezależne od istniejących budynków (ze względu na stabilność  i bezpieczeństwo).

Główna fasada, po stronie południowej, zdominowana jest przez częściowo przeszkloną ścianę, tak by polepszyć wydajność energetyczną budynku w miesiącach zimowych oraz uczynić obiekt zachęcającym i atrakcyjnym.

Główne pokrycie dachowe nowych pawilonów składa się z elementów metalowych siatkowych, wspierających tytanowo-cynkową warstwę izolacyjną, lekką, a jednocześnie wytrzymałą, wpisującą  się w istniejące wcześniej pokrycia dachowe. Dach pozostałych części został wykonany z betonu i ze stali. Zastosowano tu intensywne oświetlenie, aby umożliwić jak największą elastyczność przestrzeni wewnętrznych, przy jednoczesnej redukcji pilastrów.

Już z zewnątrz wyczuwa się charakter całości budynku, podkreślony wielką przegrodą wykonaną z eternitu antracytowego, która ciągnie się, niczym sygnał, począwszy od placyku wejściowego, aby następnie przebić się do wnętrza przestrzeni muzealnej przez drzwi południowe.

Betonowa płaszczyzna „muru południowego”, surowa, przemysłowa, wysoka na 10 metrów, jest wyznacznikiem i punktem wspólnym pomiędzy ulicą a wewnętrznymi przejściami i pawilonami ekspozycyjnymi, które przebiegają wewnątrz kompleksu.

Funkcje dodatkowe

Przechowywanie dzieł jest jednym z ważniejszych zadań Muzeum. Umiejscowienie magazynu, ze względu na konieczność zapewnienia dobrego dostępu do niego, zostało przewidziane w pobliżu muru południowego, przy którym zaprojektowano obszerną otwartą przestrzeń podkreślającą jego monumentalność. Miejsce to w określonych momentach odgrywa rolę tymczasowego parkingu dla wielkich pojazdów przewożących dzieła. W sąsiedztwie tego placyku, na parterze, znajduje się połączona z salami wystawowymi hala magazynowa o powierzchni 270 m2 z bezpośrednim (i chronionym) wyjściem na zewnątrz. Pozostałe 500 m2 magazynu znajduje się w części podziemnej, bezpośrednio poniżej, połączone schodami i wielkowymiarowymi dźwigami, obsługującymi także sale podziemne.

Hol znajduje się na początku rampy umożliwiającej pokonanie 30 cm różnicy poziomu, która jednocześnie czyni punkt wejściowy widocznym z głównej ulicy.

Obszerna sala, posiadająca wejście od strony „promenady” i drugiego „placyku”, rozciąga się także na całej długości placu południowego i stanowi rodzaj filtru – istotnej i elastycznej przegrody pomiędzy znajdującymi się tu powiązanymi, a jednocześnie autonomicznymi przestrzeniami, takimi jak: recepcja, szatnia, sala audiowizualna, księgarnia, kawiarnia.

Część administracyjna znajduje się na poziomie +1, przy salach ekspozycyjnych oraz w budynku B.

Strona internetowa pracowni architektonicznej Claudio Nardi Architetto: www.claudionardi.it

Kossakówka

Zabytkowy zespół dworsko-parkowy Kossakówka od końca 2019 roku należy do Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK.

Kraków, Kossakówka. Widok elewacji frontowej, 1936 r. Wg NAC, sygn. 1-K-3654-4
Kraków, Kossakówka. Widok elewacji frontowej, 1936 r. Wg NAC, sygn. 1-K-3654-4

Doprowadzenie go do stanu użytkowania wymaga generalnego remontu i adaptacji. Zamierzeniem Muzeum jest stworzenie w tym miejscu prezentacji dokonań rodziny Kossaków.

 

 


 

 

Zakupu Kossakówki wraz z ogrodem dokonano 27 grudnia 2019 roku na mocy decyzji Rady Miasta Krakowa z 5 grudnia 2019 roku za kwotę 4 380 420 zł. Budynek ma powierzchnię użytkową około 350 m2. Powierzchnia ogrodu wynosi 16 arów. W dniu 16 grudnia 2020 roku dokupiono teren działki od strony Alei o powierzchni 4,11 ara za kwotę 1 000 000 zł.

Film przedstawia wstępną koncepcję zagospodarowania zabytkowej willi przy pl. J. Kossaka 4 w Krakowie. W ogrodzie MOCAK planuje budowę pawilonu pełniącego funkcje kulturalne, w tym mieszczącego kawiarnię literacką. Projekt będzie mógł powstać po uchwaleniu przez Radę Miasta Krakowa miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Jednocześnie informujemy, że sąsiedzka nieruchomość zwana Jerzówką nie należy do MOCAK-u, jest domem mieszkalnym, prywatną własnością.


2022

1. Zamówienie publiczne na opracowanie kompletnej wielobranżowej dokumentacji projektowej – projektu budowlanego oraz wykonawczego wraz z zagospodarowaniem terenu. Wykonawca projektu: LEM Studio Architektoniczne Sp. z o.o. http://www.lemsa.pl/
2. 10.11.2022 r. – na podstawie projektu budowlanego i projektu zagospodarowania terenu pozyskanie pozwolenia Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na prowadzenie robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków.
3
.
13.12.2022 r. - uzyskanie decyzji Prezydenta Miasta Krakowa - Wydziału Architektury i Urbanistyki Urzędu Miasta Krakowa zatwierdzającej projekt zagospodarowania terenu oraz projekt architektoniczno-budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę.
4. Usunięcie pawilonów handlowych na terenie Kossakówki na podstawie umów z dzierżawcami.
5. Programy konserwatorskie dotyczące: elewacji, wnętrz, stolarki drzwiowej i okiennej, zabytkowych pieców oraz odkrytego fragmentu drogi kamiennej. Uzyskanie stosownych pozwoleń w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Krakowie.
6. Projekt rekonstrukcji detali architektonicznych.
7. Aktualizacja inwentaryzacji architektoniczno-budowlanej w związku z dokonanymi robotami budowlanymi i pracami konserwatorskimi.
8. Po podbiciu fundamentów i wykonaniu izolacji poziomych w większości pomieszczeń (między innymi poza miejscem odkrywek archeologicznych) trwa powolne, zaplanowane na kilka miesięcy osuszanie ścian murowanych.
9. Aktualizacja mapy sytuacyjno-wysokościowej do celów projektowych.
10. Opracowanie sprawozdania z prac archeologicznych, konserwacje wytypowanych odkopanych artefaktów archeologicznych, badania kości w Instytucie Medycyny Sądowej.
11. Przygotowanie wniosku o dofinansowanie robót budowlanych i prac konserwatorskich ze środków Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa w ramach drugiej edycji projektów kluczowych Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa. Zebranie Plenarne Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa – włączenie na posiedzeniu w dniu 14 lipca 2022 roku projektu kluczowego pod nazwą: "Willa Kossakówka - kompleksowy remont konserwatorski historycznej siedziby Rodziny Kossaków wraz z adaptacja obiektu do celów muzealnych” do wieloletniej prognozy finansowej Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa ". Całkowita wartość projektu: 10 236 226,67 zł. Dofinansowanie z NFRZK w całym okresie realizacji projektu: 6 480 000 zł. https://skozk.pl/skozk-wybral-dziewiec-projektow-kluczowych-na-najblizsze-lata/
12. Zakup elementów stanowiących wyposażenie powstającego w  Kossakówce muzeum, między innymi mebli i elementów wystroju, a także książek.
13. Darowizna od Haliny Lady Graham, arystokratki z północnej Anglii, w postaci między innymi:
– obrazów olejnych autorstwa Wojciecha Kossaka powstałych w Ameryce w latach 20. XX wieku;
– portretu Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej autorstwa Mariana Bohusza-Szyszki;
– dzieł polskich artystów działających w latach 30. XX wieku;
– pamiątek osobistych po Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i jej mężu Jerzym Jasnorzewskim, w tym albumu na znaczki pocztowe i walizki podróżnej poetki;
– książek, w tym tomików wierszy Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej oraz powieści Zofii Kossak-Szczuckiej i Magdaleny Samozwaniec, opatrzonych dedykacjami.

2021

1. Program funkcjonalno-użytkowy.
2. Opinia geotechniczna określająca warunki gruntowo-wodne na terenie budynku.
3. Program prac konserwatorskich przy kamiennej figurze Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia oraz program prac remontowo-konserwatorskich dotyczący willi.
5. Projekt wykonawczy na potrzeby pierwszej fazy robót budowlanych.
6. Wyłonienie wykonawcy robót budowlanych w ramach zamówienia publicznego.
7. Uzyskanie decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.
8. Przeprowadzenie robót budowlanych i prac konserwatorskich, obejmujących między innymi podbicie ław fundamentowych, izolację ścian fundamentowych, wzmocnienie ścian murowanych, zbrojenie konstrukcji budynku – prace współfinansowane przez Gminę Miejską Kraków, Narodowy Fundusz Rewaloryzacji Zabytków Krakowa oraz Fundację Orlen.
9. Znaleziska archeologiczne w trakcie robót ziemnych: fragment drogi kamiennej długości około 4 metrów i innych artefaktów na głębokości około 3,7 metra. Współpraca z nadzorcą archeologicznym w ścisłym porozumieniu z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków w Krakowie.
10. Segregacja i inwentaryzacja kafli zabytkowych pieców.
11. Ekspertyza mykologiczno-budowlana zabytkowych schodów drewnianych oraz belek konstrukcyjnych.

2020

1. Mapa terenu do celów projektowych.
2. Inwentaryzacja oraz ekspertyza dendrologiczna wraz z projektem zabezpieczenia drzew.
3. Ekspertyza konstrukcyjna stanu technicznego.
4. Badania mykologiczne w piwnicach.
5. Inwentaryzacja architektoniczno-budowlana oraz dokumentacja naukowo-historyczna.
6. Wykonanie nawiewów wentylacyjnych oraz oczyszczenie zagrzybionych ścian w piwnicach.
7. Pozyskanie cesji pozwolenia na budowę.
8. Projekt wykonawczy dotyczący zakresu przerwanych robót budowlanych obejmujących posadowienie budynku.
9. Przedłużenie pozwolenia konserwatorskiego na roboty budowlane.
10. Dokończenie rozpoczętych przez poprzedniego właściciela robót budowlanych związanych z podbiciem części fundamentów.

Roboty budowlane i prace konserwatorskie

Znalezisko w postaci fragmentów zeszytów szkolnych, należących najprawdopodobniej do Magdaleny Samozwaniec

Bibliografia obejmuje pozycje polskojęzyczne, znajdujące się zarówno w księgozbiorze Biblioteki MOCAK-u, jak i poza nim, pogrupowane w następujący sposób:

  • dzieła autorstwa poszczególnych członków rodu Kossaków
  • publikacje na temat ich biografii i dorobku twórczego
  • publikacje na temat całego rodu Kossaków
  • katalogi wystaw zbiorowych rodu Kossaków

Autorzy bibliografii: S. Krzysztofowicz-Kozakowska, P. Mędrala, J. Cierniak, Dział Wiedzy o Sztuce (MOCAK)

Jeśli znają Państwo pozycje, których brakuje w niniejszej bibliografii, prosimy o kontakt: biblioteka@mocak.pl

Jeśli posiadają Państwo pozycje wymienione w bibliografii i chcieliby je przekazać do księgozbioru MOCAK-u, prosimy o przesyłanie ich pocztą pod adresem: Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, ul. Lipowa 4, 30-702, z dopiskiem: Biblioteka, lub o przyniesienie ich osobiście.

Znaleziska archeologiczne w trakcie robót ziemnych: fragment drogi kamiennej długości około 4 metrów i innych artefaktów na głębokości około 3,7 metra. Współpraca z nadzorcą archeologicznym w ścisłym porozumieniu z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków w Krakowie.

W filmie na temat odkryć archeologicznych wypowiadają się:

Szymon Pawlikowski – kierownik badań archeologicznych w Kossakówce,
Patryk Sewoluk – archeolog pracujący w Kossakówce.

Logo strony