Pozycja edukacji muzealnej nie jest oczywista. Choć ujęta w ramy instytucjonalne, wymyka się ona zarówno kategorii edukacji formalnej, jak i edukacji alternatywnej. To napięcie pozostawia edukatorom muzealnym dużo więcej elastyczności w działaniu, niż mają nauczyciele szkolni, a jednocześnie wymusza ciągłe poszukiwanie nowych form pracy. Na pograniczu tego, co formalne i nieformalne, możemy czerpać ze wszystkich tradycji. Rola edukacji muzealnej w kontekście stojących przed nią wyzwań zaprezentowana zostanie w tym tekście na przykładzie cyklu warsztatów rodzinnych Aktywne czytanie.

100 lat w awangardzie

Zaskakujący może być fakt, że wiele nurtów edukacji, mimo wieloletniej już obecności na tym polu, ma ciągle status alternatywnych. Przykładem może być pedagogika Marii Montessori, ciesząca się coraz większym zainteresowaniem wśród rodziców i wychowawców, ale wciąż częściej spotykana w instytucjach prywatnych na nią nastawionych niż w placówkach publicznych. Mimo przeszło 100-letniej historii nadal trudno powiedzieć, że jest powszechna.

Podobna jest sytuacja metody skautowej. W tym przypadku, ze względu na bazowanie na modelu starszy brat / starsza siostra, oparcie programu nauczania bezpośrednio na niej byłoby niemożliwe. Między innymi na jej podstawie opracowano jednak założenia pedagogiki przygody. Wielu związanych z tym podejściem teoretyków ma doświadczenia z obszaru skautingu i często się do nich odwołuje. Sama pedagogika przygody jest więc od pedagogiki Montessori zdecydowanie młodsza, jednak podwaliny, z których wyrosła, obecne są w praktyce edukacyjnej od ponad 100 lat.

Dlaczego pewne aspekty i idee dotyczące modelu edukacji, mimo długiej tradycji, wciąż postrzegane są jako alternatywne, zwłaszcza w sytuacji, gdy niektóre z nich cieszą się rosnącą popularnością? Odpowiedź jest prosta. Dopiero teraz jako społeczeństwo zaczynamy dojrzewać do doceniania wartości tych wyprzedzających epokę rozwiązań, a przez to do wdrażania ich na szerszą skalę.

Artykuł w całości dostępny jest w wersji drukowanej szesnastego numeru MOCAK Forum.