Joanna Jeśman
Instytut Nauk Humanistycznych
SWPS Uniwersytet Humanistycznospolecony

„To ważne, jakie historie opowiadają 
historie, jakie myśli formułują myśli,
jakie relacje opowiadają relacje”.

Donna Haraway^[1]

Wystawa zatytułowana Transplant and Life autorstwa Johna Wynne’a i Tima Wainwrighta, kuratorowana przez Kay Watson, była prezentowana w Hunterian Museum w Królewskim Kolegium Chirurgów w Londynie do 20 maja 2017 roku. Instalacja wideo, fotografie i nagrania audio dotyczyły osobistych historii osób po transplantacjach nerek, serca, płuc, wątroby i trzustki oraz żywych dawców. Wystawa ta jak w soczewce skupia wszystkie ważniejsze wątki dotyczące relacji społeczeństwa z medycyną w kontekście ogromnych przemian, jakim ulegają procesy tworzenia i komunikowania wiedzy. Jednak, co równie ważne, pokazuje, jak istotną społeczną czy może aktywistyczną rolę mogą odgrywać artyści tworzący w nurcie art and science. Choć ograniczenie krótką formą nie pozwala na dogłębną analizę wszystkich istotnych elementów złożonej sieci powiązań między naukowcami, pacjentami, opiekunami, artystami, zwyczajnymi ludźmi, ale też nie-ludzkimi aktorami, takimi jak same prace artystyczne, miejsca, w których są prezentowane, i wiele innych przedmiotów, które wystawie towarzyszyły, to postaram się wskazać te, które zdają się być najistotniejsze.

Hunterian Museum to kolekcja ludzkich i nie-ludzkich preparatów anatomicznych i patologicznych, modeli, instrumentów, obrazów i rzeźb związanych z rozwojem chirurgii od XVII wieku. Eksponaty zaczął gromadzić chirurg John Hunter w połowie XIX wieku i wykorzystywał je do uczenia adeptów chirurgii. Co ważne, w odróżnieniu od podobnych kolekcji, Hunter nie ograniczał się tylko do eksponatów związanych z ludźmi; zbierał również okazy ze świata roślin i zwierząt, wierząc, że warto znać budowę i funkcje wszystkich żywych istot^[2].