Celem niniejszego tekstu jest przeanalizowanie działań CSW ŁAŹNIA z zakresu animacji kultury i przedstawienie ich roli w procesie inkluzji społecznej wśród mieszkańców Nowego Portu oraz Dolnego Miasta – gdańskich dzielnic, w których mieszczą się dwa oddziały instytucji. Interesujący nas proces polega na włączaniu jednostek i grup w ramy społecznego życia kulturalnego. W przypadku CSW ŁAŹNIA grupą docelową inkluzji są mieszkańcy rewitalizowanych części miasta, wykluczeni pod względem ekonomicznym i społecznym, oraz osoby z niepełnosprawnościami. Jednym ze sposobów realizacji tego procesu jest edukacja inkluzywna (włączająca), która stanowi jedną z form animacji kultury.

Celem współczesnej animacji kultury (zwanej też animacją kulturalną lub społeczno-kulturalną)[1] jest „odkrywanie i wyzwalanie potencjałów twórczych tkwiących w jednostkach i grupach, pobudzanie ich aktywności i kreatywności twórczych postaw. Animacja głosi idee integracji, partycypacji, szacunku do wartości indywidualnych i grupowych, doniosłości komunikacji społecznej, wiary w każdego człowieka i jego potencjał twórczy. Koncentruje się na człowieku jako osobie, uznaje jej indywidualną aktywność za wartość autoteliczną, wspomaga rozwój tej aktywności”[2]. Jej inkluzywny potencjał zyskał na znaczeniu w ostatnich latach dzięki przyjętej w 2010 roku przez Komisję Europejską strategii Kultura 2020, która podkreśla rolę animacji kultury we wzmacnianiu zatrudnienia, innowacyjności i spójności społecznej w grupach wykluczonych[3].

Edukacja włączająca, polegająca na rozwijaniu indywidualnego potencjału oraz zwiększaniu kompetencji społecznych u odbiorców, współtworzy społeczeństwo inkluzywne, a zatem „wspólnotę, która nie wyklucza żadnej jednostki mającej trudności z komunikowaniem się, czyli podstawowym sposobem nawiązywania relacji międzyludzkich”[4]. Jest to niezwykle istotny proces z punktu widzenia rewitalizowanych dzielnic Gdańska, w których znajdują się budynki CSW ŁAŹNIA.

Instytucja ta w metodyce swoich działań przyjmuje szerszą definicję edukacji włączającej, która uwzględnia potrzeby nie tylko osób z niepełnosprawnościami i problemami komunikacyjnymi, ale również osób z dysfunkcyjnych środowisk, podatnych na wykluczenie społeczne, ekonomiczne i kulturalne.