Książka o Janinie Iwańskiej na rocznicę wyzwolenia Auschwitz
Książka o Janinie Iwańskiej na rocznicę wyzwolenia Auschwitz
Opublikowano: 23.01.2025
W związku z obchodami 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz MOCAK wydał przygotowaną przez Delfinę Jałowik publikację przedstawiającą losy byłej więźniarki obozu Janiny Iwańskiej, która trafiła do Oświęcimia jako dziecko.
W publikacji, do której załączono także film z odwiedzin w Miejscu Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau, Janina Iwańska opowiada swoje życie. W rzeczowy i angażujący sposób, ujawniając niezwykłą siłę charakteru i uderzający optymizm, odtwarza swoje przedwojenne dzieciństwo, pierwsze dni powstania warszawskiego, pobyt w obozie przejściowym w Pruszkowie, a następnie miesiące spędzone w KL Auschwitz II-Birkenau, marsz śmierci i ewakuację więźniów do Niemiec oraz późniejsze osadzenie w KL Ravensbrück i KL Neustadt-Glewe. Relacjonuje także swoje losy powojenne, wędrówkę przez życie w obciążeniu doświadczeniami wojennymi. Kreśli w ten sposób własny portret osobowościowy na tle kilkudziesięciu lat historii Polski. Mimo trudnych doświadczeń rozmówczyni Delfiny Jałowik stwierdza: „Byłam szczęściarą. Nawet jeszcze zanim się urodziłam”. Tekst opowieści został opatrzony komentarzami historyka Jana Jakuba Grabowskiego, który napisał także wstęp do książki, poświęcony problematyce dzieci w KL Auschwitz II-Birkenau.
Wydawnictwo jest już czwartą publikacją zawierającą relacje więźniów niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych opublikowaną przez MOCAK. Wcześniej wydane zostały świadectwa Wilhelma Brassego, Zofii Posmysz i Henriego Kichki. Publikacje te są związane z zainteresowaniem muzeum tematyką Holokaustu i II wojny światowej. Skupienie na tej tematyce wiąże się z historią miejsca, w którym znajduje się siedziba MOCAK-u. Budynek muzeum wznosi się w miejscu hal dawnej Fabryki Emalia Oskara Schindlera, który u schyłku wojny zdołał uratować przed zagładą wielu żydowskich pracowników przymusowych swojego zakładu. W ramach tej części swojej działalności MOCAK przygotował wystawy z towarzyszącymi publikacjami takich artystów jak Boris Lurie, Joachim Ringelnatz i Jonasz Stern. Opublikowano antologię tekstów Filozofia a Zagłada, zbiór miniesejów Wielogłos o Zagładzie oraz komiksy Michela Kichki pokazujące Holokaust z perspektywy dzieci ocalałych. Ukazał się poświęcony tematyce holokaustowej specjalny numer czasopisma „MOCAK Forum”. Wystawienniczo-wydawniczy projekt Lagertheater został poświęcony tajnym teatrom działającym w obozach koncentracyjnych, a międzynarodowa wystawa Polska – Izrael – Niemcy. Doświadczenie Auschwitz pokazywała tematykę Zagłady w pracach artystów współczesnych.
Janina Iwańska (ur. 1930) – doktor nauk farmaceutycznych, wieloletnia pracowniczka szpitalnych laboratoriów naukowych; warszawianka; była więźniarka obozu przejściowego w Pruszkowie, KL Auschwitz-Birkenau, KL Ravensbrück oraz KL Neustadt-Glewe. Do obozów koncentracyjnych trafiła samotnie jako 14-latka. Od 20 lat jeździ do miejsc pamięci i byłych obozów, a także spotyka się z polską i niemiecką młodzieżą i opowiada o swoich przeżyciach z okresu II wojny światowej.
Janina Iwańska. Szczęściara
język publikacji: polski
format: 170 × 230 mm + DVD
liczba stron: 96
ISBN: 978-83-65851-73-4
Kraków 2025
rozmawiała i zredagowała: Delfina Jałowik
konsultacja naukowa i komentarze: Jan Jakub Grabowski
projekt graficzny, DTP: Rafał Sosin
Publikacji towarzyszy film DVD Janina Iwańska – 14-latka w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau.
koncepcja: Delfina Jałowik
zdjęcia i montaż: Marian Przybylski
dźwięk: Zygmunt Golonka