Już w latach 80. XX wieku rozpoczęło się przekształcanie muzeum z miejsca, w którym dzieła sztuki są przechowywane, katalogowane i chronione, w aktywny ośrodek kultury, gdzie odbiorca ma okazję czynnie poznawać twórczość wizualną^[1]. Edukacja stała się podstawowym raison d’être tych placówek, a ich głównym zadaniem wobec społeczeństwa uczyniono dostarczanie wiedzy. Nie znaczy to jednak, że przed tym okresem nie mówiło się o wychowawczo-oświatowym charakterze muzeum. Proces rozwijania oferty dydaktycznej następował wraz z rozwojem teorii pedagogicznych. W 1952 roku Muzeum w Brooklynie, pod patronatem Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Edukacji, Nauki i Kultury (UNESCO), zorganizowało międzynarodowe seminarium skupione na roli edukacji muzealnej^[2]. Przez następne 70 lat muzea na całym świecie wprowadzały projekty dydaktyczne adresowane do różnych grup wiekowych. W tym samym czasie zredefiniowano pojęcie muzeum. Przedstawiciele nowej muzeologii, którzy podążyli ścieżką Georges’a-Henriego Rivière’a^[3], nadali tym instytucjom rolę swoistej platformy służącej między innymi do interakcji z publicznością. Cameronowska koncepcja muzeum-forum^[4] jest ciągle żywa. Instytucja nastawiona na dialog z różnorodnymi odbiorcami zachęca do aktywnego partycypowania w planowanych działaniach, zmusza do refleksji wykraczającej poza ramy wystawy i (nawet) skłania do interwencji społecznej. To wymarzona^[5] przestrzeń dla kuratorów, ale także dla samych zwiedzających. Rozważania o kształtowaniu postawy obywatelsko zaangażowanej i prowadzeniu ciągłego dialogu z publicznością stały się punktem wyjścia projektu Debaty wokół wystawy „POMNIK. Europa Środkowo-Wschodnia 1918–2018”, którego pośrednim celem było podkreślenie potrzeby wprowadzania innowacyjnych narzędzi dydaktycznych do oferty lekcji muzealnych, proponowanych przez polski system edukacji kulturalnej.