W ramach programu towarzyszącego premierze opery Pasażerka w Den Jyske Opera w Aarhus (Dania) prezentowane są dwie wystawy poświęcone życiu i twórczości Zofii Posmysz. Ekspozycje można oglądać od 3 do 28 sierpnia w foyer Sali Koncertowej Duńskiej Opery Narodowej oraz w Muzeum Kobiet w Aarhus, ich kuratorem jest dyrektor MOCAK-u Maria Anna Potocka.

Zofia Posmysz to urodzona pisarka. To również osoba o najwyższych standardach moralnych. W latach 1942–1945 była więźniarką Auschwitz-Birkenau. Dramat obozowy ukształtował jej umysł i etykę twórczą. Zrozumiała wówczas, że przekazywanie pamięci o złu Auschwitz – które z perspektywy normalnego życia jest niewyobrażalne – wymaga szczególnego sposobu opowiadania i tonacji. Doskonałym przykładem tej strategii jest Pasażerka. Książka odnosi się do tego, co najważniejsze – czyli do źródła zła. Choć odnosi się do historii ofiary, jej narracja jest prowadzona z punktu widzenia oprawcy. Ten zabieg pisarski był źle odebrany przez komunistycznych krytyków literackich. W latach 50. i 60. panowała w Polsce potrzeba odwetu. Nie szukano zrozumienia. Zofia Posmysz od samego początku wiedziała, że jedynym antidotum na zło jest zgłębienie jego przyczyn.

Pasażerka to fenomen literacki. Historia esesmanki, która na statku rozpoznaje byłą więźniarkę, przeszła chyba wszelkie możliwe transformacje medialne. Zaczęło się od słuchowiska radiowego, potem powstały powieść i scenariusz filmowy, dalej film Andrzeja Munka (pracę nad nim przerwał tragiczny wypadek reżysera), a na końcu libretto do opery, do której muzykę napisał Mieczysław Weinberg. Każde przetworzenie trochę inaczej eksponowało treść. Ale największą siłą Pasażerki jest to, że jej przekaz zrodził się z ludzkiej potrzeby zrozumienia własnej krzywdy i wyjaśnienia zła, które za nią stało.