Kultura w działaniu. Łącząc lokalne, krajowe i globalne¹

Cristina Flesher Fominaya

Kultura jest wytwarzana, przekazywania i rozpowszechniania w procesach globalizacyjnych, takich jak kapitalizm, masowa konsumpcja czy przepływ technologii. Kolejnym ważnym twórcą i kanałem rozpowszechniana kultury są ruchy społeczne. Działacze zaangażowani w spontanicznie powstające ruchy „globalizacji oddolnej” niejednokrotnie korzystają z narzędzi stosowanych przez podmioty promujące „odgórną globalizację”, na przykład z technologii komputerowej. Za pomocą tego typu środków aktywiści uprawiają krytykę zjawisk uznawanych przez nich za negatywne konsekwencje globalizacji oraz współczesne problemy społeczne, a także stawiają im opór. Zazwyczaj adwersarzem tych protestów kulturowych i symbolicznych stają się globalne korporacje, globalne problemy oraz globalne „struktury strukturyzowania”, czyli szerokie ramy systemowe, które kształtują większość – jeżeli nie wszystkie – aspekty ludzkiego życia i relacji międzyludzkich, takie jak kapitalizm czy patriarchat. Zdarza się również, że lokalne protesty generowane są w odpowiedzi na globalne problemy i procesy (jak na przykład w przypadku boliwijskiego kolektywu Mujeres Creando, który wiąże lokalne problemy z globalnym systemem bankowym). I na odwrót: globalne protesty kształtują się w reakcji na lokalne lub krajowe wydarzenia (na przykład mobilizacja międzynarodowych organizacji pozarządowych przeciw prześladowaniom liderów plemienia Ogoni w Nigerii), odwołując się do uniwersalistycznych („globalnych”) dyskursów, takich jak dyskurs praw człowieka czy sprawiedliwości ekologicznej.

¹ C. Flesher Fominaya, Culture in Action: Linking the Local, the National and the Global, w: Social Movements and Globalization: How Protests, Occupations and Uprisings are Changing the World, Palgrave Macmillan 2014, przedrukowano za zgodą Palgrave Macmillan.

Artykuł w całości dostępny jest w wersji drukowanej dziesiątego numeru MOCAK Forum.