Wystawa w MOCAK-u podkreśla istotną obecność tematu Auschwitz w dyskursie historyczno-społeczno-kulturowym. Pokazuje, w jaki sposób współcześni artyści z Polski, Izraela i Niemiec interpretują przeszłe wydarzenia. Nie chodzi o prezentowanie sztuki, której tematem jest ogólnie pojęty Holokaust, ale o prace odnoszące się do anus mundi – Auschwitz jako miejsca masowej zbrodni, najbardziej tragicznego symbolu, który wyprodukował człowiek. Wystawa stawia pytania: Czy Auschwitz po śmierci ostatnich świadków stanie się mrocznym i pustym motywem popkultury, czystą prowokacją, disneylandem horroru, czy te obawy są jednak przesadzone? Czy drugie i trzecie pokolenie po Auschwitz czuje odpowiedzialność pamiętania o tych wydarzeniach?

Wystawa Polska – Izrael – Niemcy prezentowana jest w przestrzeni kolekcyjnej, Galerii Alfa oraz w Bibliotece. W przestrzeni kolekcyjnej można zobaczyć główną część wystawy pokazującą obecne myślenie o Auschwitz – prace siedemnastu współczesnych artystów pochodzących z Polski, Izraela i Niemiec.

W części wystawy prezentowanej w Galerii Alfa, która była otwarta od 15 maja do 13 września, pokazywaliśmy kilkadziesiąt prac Yehudy Bacona, ucznia Petera Kiena, który w obozie nauczył go rysunku. Bacon po wojnie został wykładowcą izraelskiej Bezalel Academy (jego uczennicą była Sigalit Landau). Oprócz dzieł Bacona można obejrzeć książki oraz prace polskich i niemieckich artystów takich jak: Willi Geiger, Wolfgang Langhoff, Teo Otto, Lea Grundig, Mascha Kaléko, Jan Baraś-Komski, Joseph Loos, George Zieleziński.

W ramach wystawy od 15 maja do 13 września w Bibliotece MOCAK-u prezentowaliśmy także oryginalne rysunki do pierwszego, francuskiego wydania komiksu Michela Kichki Duxième génération, ce que je n’ai pas dit à mon père. Artysta opowiada w nim historię relacji z ojcem, Henrim, który jako jedyny w rodzinie przeżył obóz Auschwitz. W komiksie Kichki doświadczenia II wojny światowej są ciągle żywe i wywierają znaczący wpływ na wiele aspektów życia rodzinnego, takich jak wychowanie dzieci, wspólne spożywanie posiłków czy obchodzenie świąt.

W sali audiowizualnej w godzinach 12–16 będzie prezentowana jedna z prac wystawy, film Daniego Gala Jak z oddali [2013, 26 min].

Wystawa Polska – Izrael – Niemcy. Doświadczenie Auschwitz, zorganizowana wspólnie z Zentrum für verfolgte Künste w Solingen. Prace Yehudy Bacona, Sigalit Landau oraz Michela Kichki stanowiły część wystawy Śmierć nie ma ostatniego słowa. Nikt nie zaświadczy za świadka pokazywanej na początku tego roku w Bundestagu. Jej kuratorem był Jürgen Kaumkötter.

Wystawie towarzyszy katalog, zawierający tekst kuratorki Delfiny Jałowik oraz opisy i reprodukcje prezentowanych w MOCAK-u prac. W związku z wystawą Muzeum wydało także polskie tłumaczenie książki Jürgena Kaumköttera Śmierć nie ma ostatniego słowa, której niemiecka wersja ukazała się nakładem wydawnictwa Galiani Berlin. Publikacja ta zawiera ponad 300 kolorowych reprodukcji i stanowi szeroki przegląd twórczości artystów, którzy w okresie istnienia III Rzeszy znaleźli się w gettach i obozach koncentracyjnych.

W Konsulacie Generalnym Republiki Federalnej Niemiec w Krakowie (ul. Stolarska 7) prezentowana była wystawa, towarzysząca ekspozycji w MOCAK-u, Śmierć nie ma ostatniego słowa. Pokazywano prace artystów, którzy przeżyli Auschwitz: Leo Haasa, Fritza Lederera oraz Jerzego Adama Brandhubera, absolwenta krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych i pierwszego kuratora Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Prezentowane prace powstały bezpośrednio po II wojnie światowej. Odnoszą się do okresu pobytu artystów w obozie.

Współorganizator wystawy

Center for Persecuted Art  / Zentrum für verfolgte Künste im Kunstmuseum Solingen